化疗为什么必须按照周期计划治疗?
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་དུ་དུས་འཁོར་གྱི་འཆར་གཞི་ལྟར་སྨན་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་རེད།
在化疗治疗过程中,很多患者朋友都会问到:
化疗需要多长时间?间隔期是多少?可不可以推迟几天去做下一次化疗?……
甚至有人以「化疗对身体影响太大」为由,自行决定在家「调理」一两个月之后再去做下一次化疗。这样做,合适吗?
让我们从几个方面来分析一下。
1. 化疗周期怎么算?
2. 为什么一个周期是 21 天?
3. 两个周期之间,为什么要挺一段时间?
4. 推迟化疗会造成什么影响?
5. 如何评估化疗有没有效果?
6. 化疗间歇期的注意事项。
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུ།ནད་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པར་དུས་ཚོད་ག་ཚོད་དགོས་པ་འདྲི་སྲིད། བར་མཚམས་དུས་ཚོད་ག་ཚོད་རེད་དམ་། ཉིན་འགའ་ཕྱིར་འགྱངས་ནས་ཐེངས་རྗེས་མའི་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱས་ན་ཆོག་གམ་།
ཐ་ན་མི་ལ་ལས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱིས་ལུས་ཕུང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པར་ཁ་གཡར་ནས་རང་འགུལ་གྱིས་ཁྱིམ་ནས་ཟླ་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ནས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཐེངས་རྗེས་མ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐག་བཅད། འདི་ལྟར་སྒྲུབ་ན་འོས་འཚམ་ཡིན་ནམ།
ད་འོ་ན་ང་ཚོས་ཕྱོགས་འགའ་ནས་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད།
༡. རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དུས་འཁོར་ཇི་ལྟར་བརྩི་དགོས་།
༢. ཅིའི་ཕྱིར་དུས་འཁོར་གཅིག་ལ་ཉིན་༢༡ཡིན་པ་རེད།
༣. དུས་འཁོར་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ།་ཅིའི་ཕྱིར་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ཞིག་དགོས་སམ།
༤. རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཕྱིར་འགྱངས་བྱས་ན་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་ཐེབས་སྲིད་དམ་།
༥. རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ལ་ཕན་འབྲས་ཡོད་མེད་ཇི་ལྟར་དཔྱད་དཔོག་བྱ་དགོས་།
༦. རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ངལ་གསོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པའི་དོན་ཚན་།
化疗周期是根据药物半衰期以及肿瘤倍增时间来制订的,从注射化疗药物的第 1 天算起,到 第 21 天或第 28 天,即 3~4 周称为一个周期。
在一个周期中,不是每天都用化疗药,通常是第 1~2 周用药,第 3~4 周休息。
这样做的目的是,让身体通过短时间的休息调整,恢复或重建机体免疫功能,使得各脏器功能得到充分调理。通常情况下,医生会建议在这期间摄入一些提高免疫功能的药物或营养品。
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དུས་འཁོར་ནི་སྨན་རྫས་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་བའི་དུས་ཚོད་དང་སྐྲན་ནད་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་འཕར་བའི་དུས་ཚོད་ལ་གཞིགས་ནས་བཟོས་པ་ཡིན།རྫས་འགྱུར་སྨན་རྫས་རྒྱག་པའི་ཉིན་དང་པོ་ནས་བརྩི་ནས་ཉིན་༢༡དང་ཡང་ན་༢༨དུ་།གཟའ་འཁོར་༣ནས་༤པའི་བར་ལ་དུས་འཁོར་གཅིག་ཟེར་།
དུས་འཁོར་གཅིག་གི་ནང་།ཉིན་ལྟར་རྫས་འགྱུར་སྨན་ཟ་མི་དགོས་།ནམ་རྒྱུན་གཟའ་འཁོར་༡པོ་ནས་༢པའི་བར་སྨན་ཟ་དགོས་པ་དང་།གཟའ་འཁོར་༣པ་ནས་༤པའི་བར་ངལ་གསོ་རེད།
དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་གཟུགས་པོ་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུའི་ནང་ངལ་གསོ་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་པ་བརྒྱུད་ལུས་ཕུང་གི་རིམས་འགོག་ནུས་པ་སླར་གསོ་དང་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱས་ནས་བཙོག་ཆས་ཁག་གི་ནུས་པ་སྙོམས་སྒྲིག་གང་ལེགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད།རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གནས་ཚུལ་འོག་སྨན་པས་དུས་སྐབས་འདིར་རིམས་འགོག་ནུས་པ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བའི་སྨན་རྫས་དང་འཚོ་བཅུད་དངོས་རྫས་བསྡུ་ལེན་བྱེད་པའི་བསམ་འཆར་བཏོན་ཞིང་ཡོད་།
目前,化疗周期多数设定为 21 天(3周),这是有科学依据的,是根据化疗药物毒副作用的持续时间、人体恢复时间及肿瘤倍增时间而设定的。
通常情况下:
第1周 一般会用于化疗给药;
第2周 化疗药物的毒性反应会达到顶点,也是最需要我们严密监测的时间段;
第3周 人体开始对化疗的损伤进行修复和补充。
而多数化疗药物所致的骨髓抑制,通常发生在化疗后 1~3 周,约持续 2~4 周逐渐恢复,并以白细胞下降为主,可有伴血小板下降,所以在化疗后,可检测白细胞和血小板的数量,来判断是否发生了骨髓抑制。
发现了骨髓抑制后,为了能按时进行下一次化疗,临床上会为病人打升白针、口服升白药,或者通过食补,为下一次化疗做准备。
མིག་སྔར།རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དུས་འཁོར་མང་ཆེ་བ་ཉིན་༢༡(གཟའ་འཁོར་༣)ལ་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཡོད།འདི་ནི་ཚན་རིག་གི་གཞི་འཛིན་ས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།རྫས་འགྱུར་སྨན་རྫས་ཀྱི་དུག་གི་ལྡོག་པའི་ནུས་པའི་རྒྱུན་མཐུད་དུས་ཚོད་དང་།མིའི་ལུས་ཕུང་སླར་གསོ་དུས་ཚོད།སྐྲན་ནད་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་འཕར་བའི་དུས་ཚོད་བཅས་ལ་གཞིགས་ནས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཡིན།
རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གནས་ཚུལ་འོག་།
གཟའ་འཁོར་དང་པོར་སྤྱིར་བཏང་དུ་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱིས་སྨན་སྟེར་བ་དང་།གཟའ་འཁོར་གཉིས་པར་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དུག་གཤིས་འགྱུར་འབྱུང་ཡང་རྩེར་སླེབས་པ་དང་།ང་ཚོས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ནན་མོ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་ཀྱང་ཡིན།གཟའ་འཁོར་གསུམ་པར་མིའི་ལུས་ཕུང་གིས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་གནོད་སྐྱོན་ལ་ཞིག་གསོ་དང་ཁ་གསབ་བྱེད་མགོ་བརྩམས།
རྫས་འགྱུར་སྨན་རྫས་མང་ཆེ་བས་རུས་རྐང་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱས་པ་ནི་།སྤྱིར་བཏང་དུ་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་རྗེས་ཀྱི་གཟའ་འཁོར༡-༣ནང་དུ་བྱུང་བ་དང་།ཕལ་ཆེར་གཟའ་འཁོར་༢-༤ལ་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་རིམ་བཞིན་སླར་གསོ་བྱས་པ་མ་ཟད།ཕྲ་ཕུང་དཀར་པོ་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས།ཁྲག་རྡུལ་ཇེ་དམའ་རུ་སོང་ཡོད།དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱས་རྗེས་ཕྲ་ཕུང་དཀར་པོ་དང་ཁྲག་ལེབ་ཆུང་བའི་གྲངས་ཀ་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་རུས་རྐང་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་ཡོད་མེད་བརྡར་ཤ་གཅོད་ཐུབ།
རུས་རྐང་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་ཤེས་རྗེས།དུས་ལྟར་ཐེངས་རྗེས་མའི་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ།ནད་ཐོག་ནས་ནད་པར་ཁབ་དཀར་པོ་རྒྱག་པ་དང་།སྨན་དཀར་པོ་འཐུང་བར་སྤྲད་པ་།ཡང་ན་ཟས་ཀྱི་ཁ་གསབ་བརྒྱུད་ནས་ཐེངས་རྗེས་མའི་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པ་།
化疗期间,重复或相继使用化疗药物,一般都需要一定的间歇期。
在患者体内,恶性肿瘤细胞常常比正常血细胞(如白细胞、血小板、上皮细胞)的更新速度更快,因此,治疗期间常常会产生很多严重的不良反应。
通过一定的休息时间,可以让正常细胞得到恢复,让身体的正常组织或器官能够耐受,增加疗效。
间歇期的长短,应该以「药物毒性作用基本消失,机体正常功能基本得到恢复,而被杀伤的肿瘤细胞尚未得到修复」,这样一个时间为最佳时间。
恶性肿瘤体积增长速度的快慢,化疗药物应用的时机,间歇长短对疗效都有明显影响。
因此,一般对于增长过快的恶性肿瘤细胞,连续用药 1~2 周是一个疗程,间隔 2~3 周后再给予第二个疗程。
淋巴瘤化疗一般间隔 14~28 天,即 2~4 周。但这并不是绝对的,还需要根据个体体质、化疗效果等具体问题具体分析。
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ།བསྐྱར་ཟློས་སམ་ཡང་ན་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ།སྤྱིར་བཏང་དུ་ངལ་གསོའི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ཞིག་དགོས།
ནད་པའི་ལུས་པོའི་ནང་སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཁྲག་གི་ཕྲ་ཕུང་(དཔེར་ན་ཕྲ་ཕུང་དཀར་པོ་དང་ཁྲག་ལེབ་ཆུང་ཆུང་།སྟེང་པགས་ཕྲ་ཕུང་)ལས་གསར་བསྒྱུར་གྱི་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་པ་རེད།དེར་བརྟེན།སྨན་བཅོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྒྱུན་དུ་མི་བདེ་པའི་སྣང་ཚུལ་མང་པོ་འབྱུང་སྲིད།
ངལ་གསོའི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཕྲ་ཕུང་སླར་གསོ་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་།ལུས་ཕུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་རྩ་འཛུགས་སམ་དབང་བོ་བཟོད་བསྲན་ཐུབ་པ།སྨན་བཅོས་ནུས་པ་ཇེ་མཐོར་གཏོང་ཐུབ།
ངལ་གསོའི་དུས་ཡུན་གྱི་རིང་ཐུང་ནི།སྨན་རྫས་ཀྱི་དུག་གཤིས་ནུས་པ་གཞི་རྩའི་སྟེང་ནས་མེད་པར་གྱུར་བ་དང་།ལུས་ཕུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་ནུས་པ་གཞི་རྩའི་སྟེང་ནས་སླར་གསོ་བྱུང་བ་།བསད་རྨས་ཐེབས་པའི་སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་ད་དུང་སླར་གསོ་བྱུང་མེད།འདི་ལྟ་བུའི་དུས་ཚོད་ནི་ཆེས་བཟང་བའི་དུས་ཚོད་ཡིན།
སྐྲན་ནད་ཚབས་ཆེན་གྱི་བོངས་ཚད་འཕར་བའི་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་དལ་དང་།རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་སྨན་རྫས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས།བར་གསེང་རིང་ཐུང་གིས་ཕན་ནུས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་མངོན་གསལ་ཡོད།
དེར་བརྟེན་།སྤྱིར་བཏང་དུ་འཕར་མགྱོགས་པའི་སྐྲན་གྱི་ཕྲ་ཕུང་ལ་མུ་མཐུད་དུ་སྨན་ཐེངས་གཅིག་ནས་གཉིས་བསྟེན་པ་ནི་བཅོས་ཡུན་གཅིག་ཡིན།བར་དུ་གཟའ་འཁོར་༢-༣འགོར་རྗེས་བཅོས་ཡུན་གཉིས་པ་སྟེར་དགོས།
རྨེན་བུའི་སྐྲན་ནད་ཀྱི་རྫས་འགྱུར་གསོ་བཅོས་ནི་སྤྱིར་བཏང་དུ་བར་ཐག་ཉིན་༡༤ནས་༢༨བར་ཡིན་ལ།དེ་ནི་གཟའ་འཁོར༢ནས་༤བར་ཡིན། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་བལྟོས་མེད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་ད་དུང་མི་སྒེར་གྱི་གཟུགས་གཞི་དང་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནད་དོན་ལ་གཞིགས་ནས་ཞིབ་ཕྲའི་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་དགོས།
这是大家都关心的问题。
任何一种化疗药物,或者几种化疗药物的组合,在每一个疗程中只能消灭固定比例的肿瘤细胞。
非常通俗的打个比方就是:假设化疗每次能够消灭 50% 的肿瘤细胞,下一次它还是只能消灭 50% 的肿瘤细胞,尽管肿瘤负荷已经因为前一次的化疗而大大下降了。
那么,在理想状态下,第一个疗程后,肿瘤细胞还剩下 50%,第二个疗程后,还剩下 25%,第三个疗程后 12.5%,第四个,第五个,到最后,剩下的一点肿瘤细胞,要靠自身免疫系统去清除。
但是,我们不是生活在理想世界里,肿瘤细胞在经过化疗药物摧残后,缓过劲来还是会继续增殖。
也就是说,其实肿瘤细胞是「一边被打,一边在长」,每一次化疗其实是在和时间赛跑,是在和顽固的肿瘤细胞赛跑。
如果在中途无缘无故停下来休息,将会大大降低打赢这场仗的几率,除非特殊情况,建议尽量坚持!
那么,只晚几天行不行?
生活中,的确可能有多种原因会造成化疗的推迟,如疫情影响、白细胞没有恢复、出现感染、没有床位等。
建议定期做身体检查,根据自己的身体情况来决定化疗的次数和间隔时间,多和主治医生交流确定化疗方案。
化疗间隔期的长短,关键还是看化疗效果。
འདི་ནི་ཚང་མས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད་།
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་སྨན་རྫས་གང་རུང་ཞིག་གམ་ཡངན་ན་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་སྨན་རྫས་རིགས་འགའ་སྡེབ་སྒྲིག་བྱས་ན།བཅོས་ཡུན་གཅིག་གི་ནང་དུ་ངེས་གཏན་གྱི་བསྡུར་ཚད་ལྡན་པའི་སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་མ་གཏོགས་མེད་པར་བཟོ་མི་ཐུབ།
ཧ་ཅང་གོ་བདེ་བའི་དཔེ་ཞིག་བཞག་ན།རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐེངས་རེར་སྐྲན་གྱི་ཕྲ་ཕུང་བརྒྱ་ཆ་༥༠རེ་རྩ་མེད་དུ་བཏང་ཐུབ་ན།ཐེངས་རྗེས་མར་དེས་སྐྲན་གྱི་ཕྲ་ཕུང་བརྒྱ་ཆ་༥༠མ་གཏོགས་མེད་པར་གཏོང་མི་ཐུབ།སྐྲན་ནད་ཀྱི་ཁུར་པོ་དེ་སྔོན་མའི་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱས་པའི་རྐྱེན་ཆེས་ཆེར་མར་ཆག་པ་།
དེས་ན་ཕུགས་བསམ་གྱི་རྣམ་པའི་འོག་ཏུ་།བཅོས་ཡུན་དང་པོ་སྟ་།སྐྲན་ནད་ཀྱི་ཕྲ་ཕུང་ལ་ད་དུང་བརྒྱ་ཆ་༥༠ལྷག་ཡོད་ལ།བཅོས་ཡུན་གཉིས་པ་དེ་ལ་ད་དུང་བརྒྱ་ཆ་༢༥ལྷག་ཡོད།བཅོས་ཡུན་གསུམ་པ་དེ་བརྒྱ་ཆ་༡༢.༥ཡིན།བཅོས་ཡུན་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་ཡིན།མཇུག་ཏུ་སྐྲན་ནད་ཀྱི་ཕྲ་ཕུང་གཅིག་ལུས་ཡོད་པས་རང་ལུས་ཀྱི་རིམས་འགོག་མ་ལག་ལ་བརྟེན་ནས་གཙང་སེལ་བྱེད་དགོས།
འོན་ཀྱང་།ང་ཚོ་ཕུགས་བསམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་འཚོ་བ་རོལ་བ་མིན་པའི་།སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་རྫས་འགྱུར་སྨན་རྫས་ཀྱིས་མནར་གཅོད་བྱས་རྗེས།ཤུགས་ཇེ་དལ་དུ་བཏང་ན་ད་དུང་མུ་མཐུད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་སྲིད།
དེ་ཡང་གསལ་པོར་བཤད་ན།དོན་དངོས་སུ་སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྡུང་བ་དང་།ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྐྱེས་པ་ཡིན།རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐེངས་རེ་རེ་ནི་དོན་དངོས་སུ་དུས་ཚོད་དང་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་པ་དང་།སྲ་མཁྲེགས་ཀྱི་སྐྲན་ནད་ཕྲ་ཕུང་དང་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་པ་ཡིན།
དེ་ན།ཉིན་འགའ་འགོར་ན་ཆོག་གམ།
འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ནར་འགྱངས་བྱེད་སྲིད་དེ།དཔེར་ན་རིམས་ནད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་ཕྲ་ཕུང་དཀར་པོ་སླར་གསོ་མ་བྱུང་བ།འགོས་ནད་བྱུང་བ།མལ་ཁྲི་མེད་པ་སོགས་ལྟ་བུ།
དུས་བཅད་ལྟར་ལུས་ཕུང་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཏེ།རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཕུང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐེངས་གྲངས་དང་བར་ཆོད་དུས་ཚོད་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ།མང་ཆེ་བ་སྨན་པ་གཙོ་བོ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱས་ནས་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཇུས་གཞི་གཏན་ཁེལ་བྱ་དགོས།
རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་བར་མཚམས་རིང་ཐུང་ནི་གཙོ་བོ་རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ལ་བལྟ་དགོས།